به نقل از «ایسنا»

ساز ادعاهای علی‌اف توسط ترکیه و اسرائیل کوک می‌شود

تاریخ انتشار: ۷ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۹۰۷۰۲

ایسنا/خراسان رضوی یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به اظهارات ضدایرانی اخیر رئیس جمهور آذربایجان، گفت: ناکامی در کنترل امور داخلی و همچنین نفوذ ترکیه و اسرائیل در آذربایجان باعث طرح چنین اظهاراتی از جانب علی‌اف شده است.

داریوش پایسته در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به ادعاهای ضدایرانی اخیر الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان، اظهار کرد: از بعد از استقلال جمهوری آذربایجان از شوروی و به قدرت رسیدن حیدر علی‌اف، رئیس جمهوری سابق این کشور، ارتباطات تنگاتنگی بین او و ایران به وجود آمد و حتی بارها به رئیس جمهور وقت ایران پیشنهاد داده بود که ایران به نفع جمهوری آذربایجان وارد جنگ با ارمنستان شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در آن زمان آذربایجان به لحاظ اقتصادی و نظامی در جایگاهی پایین‌تر از ارمنستان قرار داشت و ایران هم هرچند وارد جنگ با ارمنستان نشد، اما به آذربایجان کمک‌هایی کرد.

وی با بیان اینکه در آن زمان حیدر علی‌اف در برابر ارمنستان دچار نوعی حقارت شده بود و نمی‌توانست پاسخگوی مردم و آرمان‌های کشورش باشد، افزود: به نظر من اکنون هم واکنش‌های اخیر الهام علی‌اف ریشه در همین حقارت خانوادگی او دارد و در مورد مسائل داخلی کشورش از جمله موضوعات اقتصادی و فرهنگی احساس ضعف می‌کند. این ضعف ایجاب می‌کند که آذربایجان همواره یک دشمن خارجی داشته باشد و همین باعث شده است که امروز آذربایجان علاوه بر ارمنستان، با ایران هم سر جنگ داشته باشد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه از دیگر دلایل دشمنی علی‌اف با ایران این است که بوی نفت به مشام او خوش آمده است، عنوان کرد: همچنین از نفوذ اقتصادی و سیاسی اسرائیل و ترکیه در آذربایجان نیز نباید غافل شد. اسرائیل دکترین پیرامون را در دستور کار دارد، به این معنا که به دنبال مهار ایران به وسیله کشورهای پیرامون است و آذربایجان نیز یکی از کشورهایی است که اسرائیل می‌خواهد از آن در راستای مقابله با ایران استفاده کند. ترکیه نیز همواره سنگ‌اندازی‌هایی در روابط ایران و جمهوری آذربایجان داشته است و حتی جالب است بدانید در دولت سازندگی ما در کنسرسیوم نفت آذربایجان سهم ۱۰ درصدی داشتیم که به مرور زمان سهم ایران به ترکیه واگذار شد.

پایسته با اشاره به نقش ترکیه در ترغیب علی‌اف به گزافه‌گویی علیه ایران، بیان کرد: ترکیه همواره به دنبال این بود که سرزمین به هم پیوسته‌ای به نام دالان تورانی که از خودش شروع می‌شود و تا جنوب چین ادامه دارد را ایجاد کند و از این طریق بتواند بین اروپا و آسیا حائل شود به منافع اقتصادی و نظامی خود دست یابد و امپراطوری فروپاشیده شده عثمانی را در قالب امپراطوری کشورهای ترک احیا کند.

وی ادامه داد: ترکیه در پی ایجاد یک مسیر زمینی است که این کشور را مستقیما به آذربایجان متصل کند و سپس هم سرزمین مد نظر خود را تا جنوب چین امتداد دهد. از طرفی ارمنستان یکی از موانع ایجاد دالان تورانی است و ترکیه برای اجرای این نقشه خود نگاهی به آذربایجان ایران هم دارد. به همین دلیل ترکیه جمهوری آذربایجان را با خود هم‌پیمان و متحد کرده است. لذا رد پای ترکیه در تحریک علی‌اف به طرح ادعاهای ضدایرانی را می‌توان به طور پررنگی دید.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: اما ایران نسبت به این نقشه ترکیه آگاه است، لذا اکنون منافع ملی و هدف‌گذاری جمهوری اسلامی برای ایجاد کریدور زمینی بین ایران و اروپا از طریق ارمنستان و انتقال انرژی به اروپا، ایجاب کرده است که روابط خود با ارمنستان را گسترش دهیم‌. از طرف دیگر ترکیه و آذربایجان به دنبال اختلال در ایجاد این کریدور و ساخت گذرگاهی بین خودشان هستند و همین باعث شده است که پای ایران هم به این مناقشات باز شود و اکنون علی‌اف می‌خواهد این موضوع را با ایران حل و فصل کند و مانع از ورود ایران به مسائل بین ارمنستان، آذربایجان و ترکیه شود، اما ایران هرگز چنین اجازه‌ای را به او نخواهد داد و منافع ملی را به هر چیزی ترجیح می‌دهد.

پایسته با بیان اینکه به نظر می‌شود اکنون رابطه بین ایران و آذربایجان پایان یافته است، گفت: خیانت‌هایی که جمهوری آذربایجان به ایران کرد و از طریق مرزهای خودش باعث نفوذ عوامل صهیونیستی به کشور ما شد و هیچ گونه حراستی از مرزهای ۳۰۰ کیلومتری خودش با ایران نکرد، باعث شده است که دیگر روابط ایران و آذربایجان تمام شده تلقی شود و روابط باقی مانده در حد روابط کنسولی است.

وی افزود: ایران تا کنون به دلیل رعایت حسن همجواری و همچنین داشتن دین مشترک با آذربایجان، بیش از حد با این کشور مماشات داشته است، اما ایران این کار را تا جایی ادامه می‌دهد که منافع ملی ضرر نبیند، اکنون به نظر می‌رسد ایران در حال پایان دادن به این مماشات است و احتمالا از حالا به بعد شاهد تغییراتی در روابط با جمهوری آذربایجان باشیم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی سیاسی جمهوري آذربايجان روابط ایران آذربایجان الهام علي اف روابط ایران و همسایگانش جمهوری آذربایجان مسائل بین ایران هم علی اف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۹۰۷۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

غرب واقعیت تعمیق دوستی باکو با مسکو و تهران را نمی بیند/ جمهوری آذربایجان هر روز به روسیه نزدیک تر می شود

به گزارش جماران، دیوید آ. گریگوریان، اقتصاددان کهنه کار صندوق بین المللی پول مستقر در واشنگتن و جورج منشیان، تحلیلگر سیاست مستقر در آتن، متخصص در قفقاز و خاورمیانه و محقق در موسسه دفاع و امنیت واشنگتن در نوشتاری برایGeopoliticalfuture نوشتند:

در ژئوپلیتیک، همه چیز به ندرت در واقعیت همانطور است که به نظر می  رسد.  تعداد بسیار کمی از نقاط روی زمین این نکته را بهتر از جمهوری آذربایجان نشان می دهند، یک کشور مستبد نفت خیز که بین روسیه و ایران قرار گرفته و خود را به عنوان یک کشور مسلمان سکولار معرفی می کند.

از منظر سیاستمداران آمریکایی و اروپایی که اشتهای زیادی به خاویار سیاه دارند، آذربایجان یک متحد ارزشمند برای غرب است. ظاهراً این کشور اهرمی را علیه نفوذ روسیه و ایران در قفقاز فراهم می کند و اغلب به عنوان دوست اسرائیل نام برده می شود و تقریباً 60 درصد نفت مورد نیاز اسرائیل را در ازای خرید تسلیحاتی که در جنگ با ارامنه مصرف می شوند، تامین می کند.  اغلب در این محاسبات شبکه پیچیده ای از روابط بین رژیم آذربایجان در باکو و حاکمیت های  روسیه و ایران نادیده گرفته می شود.

رابطه آذربایجان با روسیه بارزترین و البته مخرب ترین بخش است. باکو وارد شراکت راهبردی با مسکو شد که با بیانیه «تعامل متفقین» در فوریه 2022 تثبیت شد، درست دو روز قبل از حمله روسیه به اوکراین. این اتحاد گسترش یافته و شامل تبادل اطلاعات و تجارت هیدروکربن می شود و به آذربایجان اجازه می دهد تا با ارسال نفت و گاز روسیه به اروپا تحریم های غرب را به سخره بگیرد.

در حالی که حمایت جمهوری آذربایجان از تمامیت ارضی اوکراین در برخی مواقع پر سر و صدا بوده اما تعاملات مالی و سیاسی رو به رشد با مسکو آشکار شده است. آذربایجان به روسیه برای دور زدن تحریم ها کمک می کند و یکی از چهار مقصد اصلی الیگارش های روسی در طول جنگ اوکراین بوده است.

 علاوه بر این، رژیم باکو از تلاش‌های میانجی‌گری روسیه بین ارمنستان و آذربایجان حمایت کرده و در عین حال ابتکارات ایالات متحده و اتحادیه اروپا را رد کرده است. باکو همچنین از میانجیگری ایران بر اساس موضع تهران مبنی بر اینکه مناقشات منطقه ای باید «بدون دخالت کشورهای غیرمنطقه ای و غربی» حل و فصل شود، استقبال کرده است.

 روابط آذربایجان با ایران در مقاطعی تیره شده است. تهران نسبت به موارد متعددی از جمله استفاده از پهپادهای ساخت اسرائیل توسط نیروهای مسلح آذربایجان در منطقه مورد مناقشه آرتساخ ابراز نگرانی کرده است.

 با این حال، تحولات اخیر نشان دهنده گرم شدن روابط بین آذربایجان و ایران است که باید سیاستگذاران در غرب و به ویژه آنها در اسرائیل را نگران کند. در 7 اکتبر 2023 مصادف با حمله حماس به جنوب سرزمینهای اشغالی، جمهوری آذربایجان و ایران توافقنامه‌ای را درباره کریدور ارس امضا کردند. این پروژه که شامل ساخت یک بزرگراه و یک پل راه آهن است، برای اتصال آذربایجان و منطقه آن نخجوان از طریق خاک ایران طراحی شده است.

 قرارداد کریدور ارس بخشی از عادی سازی گسترده تر بین ایران و آذربایجان است، از جمله توافق نامه های مهمی که از سپتامبر 2023 امضا شده است. علاوه بر این، گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد ایران در سرزمین هایی که آذربایجان در طول جنگ 2020 و پس از آن با ارمنستان به تصرف خود درآورده است، سرمایه گذاری خواهد کرد. علاوه بر این، جهش قابل توجهی (33 درصد در 9 ماهه نخست سال 2023) در تجارت ریلی ایران و آذربایجان وجود داشته و کارشناسان رشد بیشتر تجارت دوجانبه را پس از تکمیل کریدور ارس پیش بینی می کنند.

اما این همه ماجرا نیست. در 7 ژانویه 2024، ایران و آذربایجان توافقنامه ای را در مورد ساخت راه آهن رشت - آستارا با هدف از بین بردن شکاف دیرینه در کریدور حمل و نقل بین المللی شمال - جنوب موسوم به INTSC نهایی کردند.   

کریدور حمل و نقل بین المللی شمالی – جنوب ، یک کریدور 7200 کیلومتری است که مسیرهای جاده ای، ریلی و دریایی را در بر می گیرد . این کریدور دومین شهر بزرگ روسیه، سنت پترزبورگ، را از طریق آذربایجان و ایران به بندر بمبئی، هند وصل می کند و کانال سوئز را دور می زند.

 این کریدور  به عنوان کانالی برای روسیه برای دور زدن تحریم‌های غرب، جایگزینی مسیرهای تجاری اروپا و گسترش نفوذ اقتصادی خود در جنوب آسیا پیش‌بینی شده بود. این کریدور حمایت مالی دولت پوتین را به‌ویژه در تأمین مالی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا جلب کرده است.

 تکمیل قریب‌الوقوع راه‌آهن رشت-آستارا در آستانه افزایش تجارت بین روسیه، ایران و آذربایجان است. کارشناسان پیش بینی می کنند که حجم کل محموله های حمل و نقل ریلی به تنهایی تا قبل از سال 2030 به حداقل 15 میلیون تن در سال خواهد رسید.

 نقش آذربایجان به عنوان یک تسهیل کننده، موقعیت روسیه را در جنگ علیه اوکراین تقویت خواهد کرد.  این کریدور پتانسیل بسیار زیادی را برای اقتصاد روسیه ارائه می‌کند و امکان دسترسی مسکو را به شرکای تجاری مهم می‌دهد تا بودجه بیشتری را برای کمپین خود در اوکراین فراهم ‌کند.

 این ابتکار برای ایران نیز اهمیت قابل توجهی دارد و راهی برای دور زدن تحریم های غرب و ایجاد ارتباط مستقیم زمینی با روسیه، متحد اصلی، ارائه می دهد. تکمیل این کریدور می تواند ایران را از انزوا خارج کند و آن را به یک مرکز تجاری بزرگ در اوراسیا تبدیل کند.

تحت رهبری خانواده علی اف، آذربایجان از سال 1993 به عنوان یک رژیم استبدادی که به دلیل عدم برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه، سرکوب مخالفان سیاسی و زندانی کردن روزنامه نگاران و فعالان مشهور است، فعالیت می کند. تمایل باکو برای باقی ماندن به عنوان یک شریک انرژی برای اروپا و یک تامین کننده برای اسرائیل، بخش مهمی از تلاش این رژیم برای تضمین مشروعیت داخلی و خارجی است.

نویسندگان این مطلب در ادامه نوشتند؛ بنابراین، سیاستگذاران غربی با یک سوال مهم روبرو هستند: آیا صرفاً برای اطمینان از دسترسی به ذخایر نفتی رو به کاهش باکو، نادیده گرفتن روابط اقتصادی و مالی عمیق آذربایجان با روسیه و ایران، همراه با سابقه افتضاح حقوق بشری آن، موجه است؟

در پایان این مطلب آمده است: ادامه روابط با آذربایجان، علیرغم رویه های اقتدارگرایانه آن، می تواند برای اسرائیل نیز کوته بینانه باشد. زمان آن فرا رسیده است که رهبران اسرائیل نگرانی های اخلاقی مرتبط با حمایت از آذربایجان در برابر ارمنستان را بپذیرند.